
Intensywne używanie ognia na terenie dzisiejszych Chin związane z ekspansją H. sapiens
30 czerwca 2025, 08:31Opanowanie ognia to jeden z kluczowych momentów ludzkiej historii. Jednak pomiędzy samą umiejętnością jego rozpalania i kontrolowania, a powszechnym użytkowaniem – kiedy to ogień mógł rzeczywiście wpłynąć na ewolucję i historię człowieka – upłynęły setki tysięcy lat. Ogień przez setki milionów lat był na Ziemi zjawiskiem wyłącznie naturalnym. Jednak w czwartorzędzie coraz częściej był on celowo rozpalany przez ludzi, zmieniając ich dietę, umożliwiając produkcję narzędzi i adaptację do niskich temperatur, chroniąc przed zwierzętami, a w końcu kształtując też ekosystem poprzez zwiększenie częstotliwości przypadkowych czy też celowo wywoływanych pożarów. Poznanie historii jego stosowania pozwala więc lepiej poznać historię człowieka oraz naszej planety.

Morderstwo arcybiskupa zapisane w rdzeniu lodowym. Obok wojen i zgonów władców
1 kwietnia 2020, 17:52Przed 20 laty ukazała się pierwsza praca naukowa, której autorzy opisali badania o wysokiej rozdzielczości dowodzące, że do największego zanieczyszczenia atmosfery ołowiem w epoce przedprzemysłowej dochodziło na północy Europy w latach 1150–1200. Dowody takie zdobyto badając izotopy ołowiu w osadach szwedzkich jezior. Wzrost zanieczyszczenia ołowiem niemal na pewno odzwierciedla wzrost populacji miejskiej i rozwój gospodarki.

Egzotyczne przyprawy na dnie Bałtyku. Niezwykłe znalezisko na średniowiecznym okręcie króla
13 lutego 2023, 13:04Gribshunden, okręt flagowy króla Danii Jana Oldenburga, który zatonął na Bałtyku w 1495 roku, jest jednym z najlepiej zachowanych późnośredniowiecznych wraków. Pierwsza ekspedycja badawcza na jednostkę miała miejsce w roku 2001, a dopiero w 2013 udało się okręt zidentyfikować. Podczas kolejnych badań odkrywano nowe niezwykle interesujące zabytki. Naukowcy poinformowali właśnie, że na pokładzie okrętu znaleźli... egzotyczne przyprawy.

Uzyskano najstarszy i najbardziej kompletny genom ze starożytnego Egiptu
8 lipca 2025, 09:54Naukowcy z Instytutu Francisa Cricka i Liverpool John Moores University (LJMU) zskewencjonowali najstarsze DNA z Egiptu. Pochodzi ono od człowieka, który żył 4800–4500 lat temu, a więc w czasach, gdy powstawały pierwsze piramidy. Osiągnięcie zespołu Adelina Morez Jacobs, Pontusa Skoglunda i Linusa Girdlanda-Flinka jest tym bardziej imponujące, że mamy tutaj do czynienia nie tylko z najstarszym, ale i z pierwszym kompletnym ludzkim genomem ze starożytnego Egiptu. To świetnie pokazuje, jak wielkiego postępu dokonano od czasu, gdy w 1985 roku Svante Pääbo rozpoczynał pionierskie badania nad starożytnym egipskim DNA.
Wypieranie wspomnień to wytwór kultury
27 lutego 2007, 13:18Badacze z Harvard Medical School uważają, że wypieranie wspomnień ma charakter kulturowy, a nie medyczny. Psychiatrzy i specjaliści ds. literatury wspólnie analizowali dokumenty i nie udało im się natrafić na ślad ani jednego przypadku tego zjawiska, który miałby więcej niż 200 lat. Gwoli uzupełnienia należy dodać, że zajmowali się pismami z kręgu kultury zachodniej.

Laser na... komary
18 marca 2009, 11:45Uczeni od wielu lat pracują nad sposobami na walkę z malarią. Właśnie powstało jedno z najbardziej oryginalnych urządzeń mających ratować życie ludzi - laser do zabijania komarów.

Gates ciągle wpływowy, Assange na liście
5 listopada 2010, 10:54W najnowszym zestawieniu najpoteżniejszych ludzi świata, przygotowanym przez magazyn Forbes, znajdziemy przede wszystkim polityków, ale również osoby znane z rynku IT. Najbardziej wpływową z nich okazał się... Bill Gates. Co ciekawe, nie został on tam wymieniony jako założyciel Microsoftu.

Manning chce częściowo przyznać się do winy
9 listopada 2012, 11:11Bradley Manning, żołnierz oskarżony o przekazanie Wikileaks olbrzymiej liczby poufnych dokumentów, zaproponował sądowi, że częściowo przyzna się do winy. Obrońca Manninga, David Coombs, poinformował, że Manning nie oferuje całkowitego przyznania się do winy w zamian za obniżony wyrok.

Historia zapisana w pergaminie
8 grudnia 2014, 14:19W archiwach na całym świecie przechowywane są miliony pergaminowych dokumentów. Specjaliści z Trinity College Dublin i University of York zakończyli właśnie badania, z których wynika, że dokumenty te mogą dać nam niedostępną dotychczas wiedzę o historii rozwoju rolnictwa

Przypadkowe (bardzo ważne) odkrycie na zajęciach ze studentami
26 marca 2018, 13:04Na jednej z sesji, podczas których studenci egiptologii Uniwersytetu w Swansea mogą się zapoznać z artefaktami i wziąć je do ręki, dr Ken Griffin odkrył przedstawienie Hatszepsut.